“Het kostte ontzettend veel bloed, zweet en tranen maar de mensen op West-Geesteren mogen met recht trots zijn op wat zij de afgelopen 200 jaren binnen hun gezinnen, families, én in de buurtschap voor elkaar hebben weten te krijgen. De bewoners van deze omgeving hebben alles behalve stilgezeten.” Met woorden van deze strekking besloot Harry Meinders woensdagavond 12 november jongstleden zijn zeer boeiende lezing over de geschiedenis van Noordwest Geesteren.
Drie kwartier eerder, was het Bertus Klein Haarhuis die de talrijke aanwezigen, in een tot de laatste plaats bezette zaal Kottink, van harte welkom heette. Een speciaal woord van welkom was er voor de circa 35 families en gezinnen om wie het deze dia-avond voor een belangrijk deel draaide. Klein Haarhuis verontschuldigde zich al op voorhand voor het feit dat lang niet alle aangeleverde foto’s en andere documenten getoond zouden worden. “Als wij al het materiaal willen laten zien dat ons door de families is aangeleverd, dan zijn wij niet alleen vanavond maar óók morgenavond bezig. Wees er echter van overtuigd dat al het materiaal zorgvuldig in het archief van de Heemkunde is opgeslagen”, aldus Klein Haarhuis die de aanwezigen ook alvast attendeerde op de DVD die binnenkort van deze lezing/dia-avond zal verschijnen.
Turfgraverij belangrijke bezigheid
In de eerder hiervoor genoemde lezing nam Harry Meinders de aanwezigen eerst mee terug naar de tijd dat Noordwest Geesteren deel uit maakte van de gemeenschappelijke markegronden van de Drieschicht Vasse, Mander en Geesteren. Het gebied bestond uit moeras, veen, bos, heide en broekgronden. Mensen woonden er niet. Daarvoor was de omgeving toentertijd te enen male ongeschikt. Een belangrijke bezigheid in Noordwest Geesteren was de turfgraverij. De gerechtigde gewaarde erven uit de Drieschichtige Marke, mochten in dit veen hun turf steken. De Bavesbeek en Schipsloot speelden een belangrijke rol bij het vervoer van het turf dat ook wel de zwarte brandstof werd genoemd. Turfschuitjes voeren af en aan door deze wateraders. Meinders legde uit op welke wijze de turfschuiten, die vanuit het veen – richting Vriezenveen – letterlijk tegen de stroom op voeren, telkens een hoogteverschil van zo’n 5 meter moesten overbruggen. Ook liet hij met behulp van authentieke dia’s zien wat papenvonders en zielakkers waren en hoe deze werkten. Verder verhaalde hij over de twisten die in het gebied regelmatig ontstonden over voornamelijk (eigendoms)rechten en grenzen.
pgn6hprvq77deapyp74bh01l2
Een enorme inhaalslag op West Geesteren
De lezing was doorspekt met de nodige humor en Harry Meinders had de lachers dan ook regelmatig op zijn hand. Zo wist hij te vertellen waaraan sommige bewoners van de West, hun bijnaam te danken hebben zoals Glad’n Beernd. Of die anekdote over een voormalige bewoner die, naast dat hij niet stilzat, zeker ook niet stil lag, getuige het aantal nazaten van hem uit meerdere relaties. Door de jaren heen heeft er op de West een enorme inhaalslag plaatsgevonden ten opzichte van het dorp Geesteren dat al 8 eeuwen eerder bevolkt was. Bijnamen van families op West Geesteren zijn meer dan eens ontleend aan de voornaam van de eerste bewoner van het erf, bijvoorbeeld Naat’s Louis. Verder springen in vergelijking met de bochtige straten en wegen in Geesteren zèlf, de kaarsrechte wegen op de West, zoals de Zielakkersweg en de Delenweg, in het oog.
Families passeren de revue
Hierna waren het Bertus Klein Haarhuis en Paul Sand die met behulp van talrijke dia’s de circa 35 betrokken families in de schijnwerpers zetten. Generaties uit het verleden en het heden passeerden in een vlot tempo de revue. Als laatste was het de beurt aan de families Harry en Frans Kuipers, woonachtig aan de Vinckenweg. De oorsprong en betekenis van de familienaam Kuipers is er in praktisch ieder dorp en stad. Er moesten immers houten tonnen, vaten, tobbes en kuipen gemaakt worden voor zowel drank (wijn, bier, et cetera) als vaste (etens)waren (boter, kaas, haringen, et cetera). Deze beroepsnaam werd een familienaam. Vandaar dat de naam Kuipers zeer verspreid voorkomt in geheel Nederland en ook in Geesteren. Hun woonplek op De West was voorheen eigendom van de families Slot en Kunst en ligt aan de zoom van het Drieschichterveen, dat hier grenst aan de Pollen. Op amper een steenworp afstand liep vroeger de oude Bavesbeek waarover het Papenvonder lag, genoemd naar de plek waar de prior van het Klooster Albergen en de abt van het klooster Sibculo de Bavesbeek overstaken, wanneer ze elkaar in de middeleeuwen met een bezoek vereerden. Egbert Slot ‘Slot-Eibt’, de vroegere bewoner van dit erf, was één van de turfschippers die West-Geesteren tot aan het begin van de vorige eeuw rijk was. Na de familie Slot heeft tot in de jaren ’70 de familie Kunst hier gewoond.
In 2015 deel 2 van drieluik West Geesteren
En zo kwam er rond de klok van 23.00 uur een einde aan de dia-avond 2014. Bertus Klein Haarhuis bedankte iedereen voor de aanwezigheid. Vervolgens werd onder het genot van een drankje nog een poos gezellig nagekeuveld en alvast vooruitgeblikt op het tweede deel van het drieluik over West-Geesteren dat zal plaatsvinden in november 2015.
r5kr0pcipn4pczsdvjg7ew5iq
