Adje B. en Gretha K. zijn veroordeeld tot gevangenisstraffen voor het 8 jaar lang uitbuiten van de verstandelijk beperkte Jeffrey (32).
De 60-jarige Adje B. krijgt 4 jaar celstraf, waarvan 1 jaar voorwaardelijk en zijn 45-jarige vrouw (Gretha K.) krijgt 3 jaar en 6 maanden celstraf. Daarnaast moeten zij €40.000 schadevergoeding betalen aan het slachtoffer en ruim €400.000 aan de Staat aan het geld dat zij illegaal hebben verdiend met deze uitbuiting. Het slachtoffer werd uitgebuit, van zijn vrijheid beroofd en mishandeld.
Kwetsbare man
Het 32-jarige slachtoffer is een verstandelijk beperkte man, die zich in een kwetsbare positie bevond. Hij kampte met verslavingsproblematiek, had schulden en kon nergens (anders) heen. De man beschikte niet over een telefoon, vaak ook niet over zijn identiteitsbewijs en geld en raakte steeds meer geïsoleerd van zijn familie en personen die iets voor hem zouden kunnen betekenen.
Uitbuiting
Het echtpaar heeft het slachtoffer voor zo’n 8 jaar ertoe bewogen en gedwongen meer, vaker en langer te werken op de kermis, in het oud ijzer en in een kringloopwinkel. Door het gebruik van de (dwang)middelen werd de persoonlijke vrijheid van de man zo sterk ingeperkt dat hij niet meer in vrijheid kon beslissen of hij wel of niet wilde werken. De man werkte vaak meer dan vijf dagen per week en vaak tot laat in de avond. Het slachtoffer sliep in een klein houten schuurtje naast de woonwagen, dat ’s nachts op slot ging. Hij werd regelmatig geslagen, uitgescholden en gekleineerd. Ook werd hem contact met familie en oude bekenden vrijwel onmogelijk gemaakt.
Fraude en financieel gewin
Gedurende ruim 8 jaar trokken de man en vrouw voordeel uit deze werkzaamheden door het slachtoffer geen loon te betalen. Ook werd hij door de verdachten gebruikt als katvanger en moest hij auto’s, een bedrijf en een pand op zijn naam laten zetten. Hierdoor kreeg de man schulden en gingen de verdachten er financieel op vooruit. Ook werden er voor hem geen premies ingehouden of afgedragen, was hij niet als werknemer aangemeld bij het UWV en was hij ook niet opgenomen in de loonadministratie van de bedrijven van het echtpaar. Wel moest het slachtoffer maandelijks bijdragen aan de kosten voor huisvesting. Dit bedrag werd van de Wajong-uitkering van de man afgehaald.
Uitbuiting uit winstbejag
Het echtpaar heeft op deze manier jarenlang inbreuk gemaakt op de menselijke waardigheid, lichamelijke en geestelijke integriteit en de persoonlijke vrijheid van het slachtoffer. Zij lieten zich leiden door puur winstbejag voor zichzelf en hielden geen rekening met de gevolgen van hun handelen voor het welzijn van het slachtoffer. Zij toonden op geen enkel moment inzicht te hebben in het strafbare van hun handelen. Dat rekent de rechtbank hen aan.
Straffen en vrijspraken
De rechtbank veroordeelt de man tot een gevangenisstraf van 4 jaar, waarvan 1 jaar voorwaardelijk, met een proeftijd van 2 jaren. De vrouw wordt, omdat zij verminderd toerekeningsvatbaar is, veroordeeld tot een gevangenisstraf van 3 jaar en 6 maanden, waarvan 1 jaar voorwaardelijk, met een proeftijd van 2 jaar.
Een 60-jarige man uit Hilversum is vrijgesproken. Hij werd verdacht van mensenhandel, door het slachtoffer uit te buiten als katvanger. Een vierde verdachte, een 73-jarige man uit Winterswijk, is ook vrijgesproken. Hij werd verdacht van het vervalsen van een salarisspecificatie en een werkgeversverklaring voor het slachtoffer.
Schadevergoeding
Naast een vrijheidsstraf moet het echtpaar ook schade vergoeden aan het slachtoffer. De materiële schade van ruim €450.000 die namens het slachtoffer is gevorderd, is onvoldoende komen vast te staan. De immateriële schadevergoeding van €40.000 is wel reëel en kan worden toegewezen. Omdat het echtpaar geld verdiende door de uitbuiting van het slachtoffer, oordeelt de rechtbank dat zij een bedrag van €401.616 aan de Staat moeten betalen.
