‘Bushcraft is overleven in schaarste.’
Op één van de donkerste plekjes van Nederland overnachten in de open lucht, middenin de ongerepte woestenij. Geen bed en matras in de buurt, zelf vuur maken om warm te blijven en proberen wat eten bij elkaar te scharrelen. Misschien zit er nog een pannenkoekje in, gebakken met meel van eikels. Voor de meesten ronduit een gekke gedachte, maar de normaalste zaak van de wereld voor bushcraft-beoefenaars als Ilone Oude Lenferink en Roel Korbee van Natuurbeleving Springendal. “Er zijn een paar stromingen: je hebt de Rambo’s en mensen die respect hebben voor de natuur. Wij behoren tot de laatste groep. Gelukkig geldt dat voor de meesten.”
Overleven
Oude Lenferink (44) is ‘afkomstig uit de zorg’, Korbee (66) was boswachter en tegenwoordig ook een regelmatig geciteerd wolvenexpert. Hun gezamenlijke passie is de bushcraft: overleven in de wildernis, zonder dat ze moderne werktuigen voor handen hebben. Een mes of bijl is nog net wel toegestaan, al zien sommigen zelfs daarvan af. “Het draait er allemaal om dat je je thuis voelt in de natuur”, begint Korbee over de vaardigheden. “We geven ook trainingen en laten dan weleens een groepje beginnelingen een fictief scenario meemaken. We zeggen dat ze zijn neergestort met een vliegtuig en dat ze helemaal niets bij zich hebben, geen enkel stuk gereedschap behalve hun linker- en rechterhand. Sommigen raken dan al snel compleet in paniek, voelen flinke stress. Wij leren ze – zelfs in zo’n uitzonderlijk geval – te overleven met hetgeen de natuur hen biedt.”
“Het mooiste vind ik wel het slapen onder de sterren met zulke groepen. ‘Maar de beestjes of diertjes in het bos dan?’, vragen ze me gelijk. Nou, daar heb je dus gewoon geen last van. De andere dag, ’s ochtends vroeg, hoor je vervolgens niks anders dan ‘goh, ik heb werkelijk waar fantastisch geslapen’. Tja, wij hadden niet anders verwacht. En zo gaat het elke keer weer”, vult Oude Lenferink ietwat schouderophalend aan. “Ik was altijd al geïnteresseerd in de natuur, nam zelfs alle zwerfkatten mee naar huis. Door het donker fietsen? Gewoon héérlijk. Of ’s nachts een rondje wandelen? Top”, zegt ze glunderend. Met pretoogjes en een gulle lach: “Ja, ik meen het heel erg serieus!”
Killer
De ‘bushmaten’ schrokken enorm toen ze vernamen dat een andere liefhebber van dezelfde overlevingskunst verdacht wordt van directe betrokkenheid bij de moord op Nicky Verstappen. Korbee: “Ik heb weleens gehoord over een gek met een kruisboog die in één of ander natuurgebied probeerde te overleven, maar dat noemen wij geen respect voor de natuur en dat heeft wat mij betreft ook totaal niks met bushcraft te maken. En dan zo’n killer – als hij die verschrikkelijke misdaad daadwerkelijk begaan heeft? Nee, zoiets slaat alles. Wat hem heeft bezield? Joost mag het weten. Ik kan het in elk geval niet bevatten.”
Beiden zetten ook hun vraagtekens bij survivalprogramma’s op tv, bijvoorbeeld die van avonturier en presentator Bear Grylls. “Dat kun je alleen maar doen omdat er een heel team bij is. Er zitten dingen bij waarvoor wij nooit zouden kiezen, want regel één is wel dat je altijd op safe speelt. We gaan daarom niet in een grot of zoiets afdalen als dat wellicht sneller is, maar tegelijkertijd veel gevaarlijker dan een weggetje eromheen”, benadrukt Korbee. “Wij zijn echt geen Rambo’s. Al snappen we heus dat het er op televisie wel iets spectaculairder uit moet zien, dan wat het in werkelijkheid is.”
Kijken, maar niet zien
Leerlingen die de basis van het bushcraften onder de knie willen krijgen, moeten wat Oude Lenferink betreft dan allerlei menselijke eigenschappen opnieuw ontwikkelen. “Mensen kijken, maar zien niks meer. Of ze lopen er gewoon langs”, beschrijft de stoere moeder van twee tieners. “Eigenlijk moet je ergens doodstil gaan zitten. Gewoon een half uur lang niet of nauwelijks bewegen. Zodra je wat ziet, langzaam – vanuit een ooghoek – die kant opdraaien. Maar heel rustig. Op een gegeven moment ben je geen indringer meer, maar als het ware ‘een onderdeel van’.”
