Uit het vierjarige onderzoek van GGD Twente onder jongeren uit de tweede en vierde klas van het voorgezet onderwijs blijkt dat het aantal rokers en drinkers flink is afgenomen.
Ruim 10.000 jongeren van 42 verschillende scholen, vulden een vragenlijst in op school. “In de afgelopen vier jaar zien we mooie dalingen rondom alcoholgebruik en roken. In vier jaar tijd is het aantal jongeren in Twente dat dagelijks rookt zelfs gehalveerd tot 4%”, aldus Marieke Weernink, onderzoeker publieke gezondheid bij GGD Twente.
Rookvrije Generatie
Waar in 2015 28% van de Twentse jongeren ooit had gerookt, was dit in 2019 nog maar 19%. Vooral op het vmbo is een sterke daling te zien. Vier jaar geleden had 37% van de jongeren op het vmbo wel eens gerookt. In 2019 was dit 25%. Waar de dalingen vandaan komen is niet bekend. Lieset Jenneboer, adviseur gezondheidsbevordering bij GGD Twente, denkt dat de campagne Rookvrije Generatie haar vruchten afwerpt. “Jongeren komen steeds minder in de verleiding om te beginnen met roken. Op veel schoolpleinen wordt al niet meer gerookt en vanaf 1 augustus zijn alle pleinen rookvrij. Voor jongeren wordt de stap naar hun eerste sigaret dus steeds groter.”
Ook de aankomende periode blijft de GGD haar best doen om te zorgen dat rookvrij de norm wordt. “We blijven ons inzetten om de Rookvrije Generatie in Twente als een olievlek te verspreiden. Door de plekken waar kinderen en jongeren komen rookvrij te maken, is de boodschap in hun omgeving steeds hetzelfde en wordt rookvrij de norm. Want ieder kind moet de kans krijgen om rookvrij op te groeien”, aldus Jenneboer.
E-sigaret
Dit jaar werd er in de Gezondheidsmonitor Jeugd voor het eerst gevraagd naar het gebruik van een e-sigaret. Onder de Twentse jongeren is deze niet populair, net als in de rest van Nederland. Hoewel 24% het ooit heeft geprobeerd, gebruikt minder dan 2% van de Twentse jongeren wekelijks een e-sigaret.
Alcoholgebruik
Niet alleen de cijfers rondom het roken zijn flink gedaald, maar ook het alcoholgebruik onder jongeren in Twente neemt af. Ondanks dat de jongeren nog geen 18 zijn, had in 2015 68% van de jongeren weleens alcohol gedronken en is het percentage in 2019 gedaald naar 56%. In de vier weken voorafgaand aan het onderzoek, heeft 35% van de jongeren alcohol gedronken. In 2015 was dit 41%. “In 2014 is de leeftijdsgrens van het kopen van tabak en alcohol van 16 jaar verhoogd naar 18 jaar.
Het kan zijn dat dit invloed heeft op de cijfers. Waar jongeren in 2015 misschien nog dachten ‘als ik in 2014 al 16 was geweest, had ik al mogen drinken’, zijn de jongeren in 2019 mogelijk meer gewend aan de nieuwe leeftijdsgrens, waardoor deze misschien ook makkelijker wordt geaccepteerd”, zegt Jenneboer. Er is een sterke afname van het aantal jongeren dat alcohol drinkt in een discotheek, café, bar of op een terras. In 2015 was dit 56% en in 2019 34%. Meer dan 50% van de jongeren die alcohol drinkt, drinkt het thuis of bij anderen thuis.
De mening van ouders
Het lijkt er op dat ouders minder zwaar tillen aan het drinken van alcohol dan aan roken. Van de Twentse jongeren die drinken vindt 41% van de ouders het goed. Van de ouders van jongeren die roken keurt slechts 12% het goed. Er zit dus een groot verschil in het oordeel van ouders wat betreft roken en alcoholgebruik. Opvallend vindt Lieset Jenneboer: “Wat de precieze oorzaak is weten we niet. Misschien dat ouders zich minder bewust zijn van de risico’s die alcohol met zich meebrengt.” Ook de factor of er thuis wel of niet gerookt wordt heeft een duidelijke invloed op de jongeren: Bij 66% van de Twentse jongeren die roken, wordt thuis gerookt waar ze bij zijn. Bij jongeren die niet roken is dit percentage veel lager, namelijk 30%.
“We zijn ontzettend blij met de daling die we zien in Twente, maar dit betekent niet we hier niet meer op inzetten. De percentages van rookgedrag en alcoholgebruik liggen in Twente namelijk wel iets mhoger dan het Nederlands gemiddelde. Maar dat we in vier jaar tijd al zo’n afname zien in onze regio, vinden we super”, aldus Marieke Weernink.
