De katholieke St. Pancratiusparochie gaat uiterlijk 2025 zes kerkgebouwen sluiten, waarvan vijf in de gemeente Tubbergen.
Redenen hiervoor zijn onder meer de sterke terugloop in het aantal kerkbezoekers. Ook voor de ene vestiging in Vriezenveen, dat onder hetzelfde bestuur valt, dreigt sluiting.
Het aantal huwelijken is met 85 procent gedaald in de afgelopen 10 jaar, zo haalt pastoor Casper Pikkemaat als voorbeeld aan. “Nu zijn we nog in de positie om te handelen, over 5 jaar niet meer.” De sluitingen zijn nog niet meteen definitief, benadrukt hij. “Het gaat om een voorgenomen besluit, met het oog op de toekomst.”
Tekort
De parochie heeft op dit moment negen kerken: Albergen, Fleringen, Geesteren, Langeveen, Mariaparochie, Reutum, Tubbergen, Vasse en Vriezenveen. Al langere tijd signaleren het parochiebestuur en pastoraal team dat de inkomsten van de locaties dalen, terwijl de kosten – met name voor onderhoud van de gebouwen – flink stijgen. Met name het onderhoud van de gebouwen vormt een flinke kostenpost.
De afgelopen jaren zijn de nodige maatregelen genomen om de begroting sluitend te krijgen. Zo is er al stevig bezuinigd op het onderhoud, zijn de betalingen aan vrijwilligers stopgezet en de tarieven voor de dienstverlening verhoogd. Dit alles heeft helaas onvoldoende resultaat gehad en de begroting 2020 laat een groot tekort zien.
‘Keuzes maken’
Behalve financiële tekorten neemt ook het aantal bezoekers in snel tempo af. Zo is het aantal kerkgangers in 10 jaar tijd ruim gehalveerd en gaat nog maar zo’n 4% van de parochianen op dit moment naar de kerk. Een tendens die zich voortzet.
“Ook de bediening van sacramenten neemt af; zij zijn in 10 jaar eveneens gehalveerd. Daarnaast neemt de leeftijd van vrijwilligers toe, komt méér op minder schouders en zijn bestuurlijke functies steeds moeilijker te vervullen. Er is behoefte aan duidelijke besluiten en heldere plannen voor de toekomst van de parochie. Er moeten daarbij keuzes worden gemaakt”, geeft Pikkemaat aan.
Herbestemming
In juli is bekendgemaakt dat het kerkgebouw van Albergen aan de eredienst onttrokken zal worden. Deze kerksluiting is echter niet voldoende om de toekomst van de Pancratius parochie veilig te stellen en de pastorale zorg voor de toekomst te kunnen garanderen. Tot 2025 zullen uiteindelijk zes kerken de deuren moeten sluiten.
Het parochiebestuur en pastoraal team beseffen en onderstrepen de gevoeligheid van dit besluit. Pikkemaat: “Het is een moeilijk en emotioneel proces, dat tijd kost en veel communicatie en nazorg vraagt. Het woord ‘kerkdorp’ zegt het al: de kerk is gezichtsbepalend voor een dorp en vormt figuurlijk het kloppend hart. Het parochiebestuur zet zich daarom in voor het vinden van een herbestemming, waarbij de buitenkant van het kerkgebouw zoveel mogelijk intact blijft. In
Albergen zijn gesprekken daarover gaande met een geïnteresseerde partij.” In de overige dorpen is dat niet het geval.
Participatiebijeenkomsten
“Met het sluiten van een kerkgebouw gaat een geloofsgemeenschap echter niet op slot”, wil Pikkemaat meegeven. “Het is daarom van groot belang dat de lokale geloofsgemeenschappen meedenken over de toekomst en hun wensen kenbaar maken. Het parochiebestuur en pastoraal team organiseren daartoe participatiebijeenkomsten. Hier krijgen vrijwilligers, parochianen en andere geïnteresseerden alle ruimte om ideeën uit te wisselen voor de toekomst: hoe willen we – ondanks de sluiting van onze kerk – samen kerk-zijn? En wat is daarvoor nodig?” In een volgende stap zal er gekeken worden naar wat mogelijk is.
Het voorgenomen besluit om zes kerken te onttrekken aan de eredienst is inmiddels gedeeld met parochianen en vrijwilligers. Wat volgt is een procedure die het bisdom heeft opgesteld voor de onttrekking van kerkgebouwen aan de eredienst. Parochianen en vrijwilligers worden steeds tijdig geïnformeerd over en betrokken bij dit proces.
Eind september en begin oktober zijn er in ieder kerkdorp bijeenkomsten gepland.
