Gemeenten worden vanaf 2015 verantwoordelijk voor alle vormen van jeugdhulp. In Twente werken de 14 gemeenten nauw samen bij de voorbereidingen op de decentralisatie van de jeugdhulp. In de notitie ‘Samenwerken aan jeugdzorg in Twente’ zijn de kaders geschetst welke taken regionaal versus lokaal willen organiseren en welke de gemeenten solidair versus woonplaatsbeginsel willen financieren. Het Tubbergse college van burgemeester en wethouders heeft ingestemd met dit advies en vraagt de gemeenteraad om instemming.In Twente is hiertoe eerder de ‘Visienota Transformatie Jeugdzorg’ opgesteld die reeds door het college en de Tubbergse gemeenteraad is vastgesteld. In de door de raad vastgestelde notitie ‘Samenwerken aan Jeugdzorg in Twente’, is uitgewerkt welke taken de samenwerkende Twentse gemeenten gezamenlijk op willen pakken en volgens welk bestuurlijk principe.
Met deze vastgestelde kaders is verder gewerkt aan een definitief voorstel voor het besturingsmodel voor de Twentse samenwerking – de zogenaamde Governance – dat nu voorligt. In opdracht van de 14 samenwerkende Twentse gemeenten (genaamd Samen 14) is onderzocht welke bestuurlijke vorm voor de gezamenlijke uitvoering van jeugdhulptaken voor Twente passend kan zijn. Ook is er een advies uitgebracht of de gezamenlijke taken samen uitgevoerd dan wel uitbesteed zouden moeten worden. In het advies zijn uitgangspunten opgenomen. De gehanteerde uitgangspunten zijn mede gebaseerd op eerder vastgestelde notities, en luiden:
- Vorm volgt inhoud (de behoeften van kinderen, jongeren en opvoeders staan centraal);
- Keuzes moeten passen bij de regionale visie op de decentralisatie van de jeugdzorg (de gemeenten zetten in op het versterken van eigen kracht, preventie, vroegsignalering, bieden van vraaggerichte zorg en ondersteuning, et cetera);
- Keuzes moeten passen bij de regionale keuzes wat betreft de inrichting van het jeugdzorgstelsel (de toegang ligt lokaal, gemeenten werken met het woonplaatsbeginsel en voor beschikbaarheidsdiensten geldt specifiek het solidariteitsbeginsel);
- Keuzes moeten passen bij de regionale visie op gemeentelijke samenwerking (de lokale aanpak staat centraal, gemeenten willen van en met elkaar leren en geen onnodige bestuurlijke drukte).
Gezamenlijke taken
De jeugdhulptaken die door Samen 14 gezamenlijk worden opgepakt zijn jeugdzorgplus, werving en matching pleegzorg, jeugdbescherming en jeugdreclassering, residentiële jeugdhulp, advies en meldpunt kindermishandeling en huiselijk geweld (AMHK), regionale crisisdienst. Ondersteunend hieraan is het nieuw te vormen regionale reflectiepunt, een advies en consultatiefunctie en verschillende taken in de backoffice (zoals bijvoorbeeld inkoop/contractering). De backoffice wordt overigens nog nader gedefinieerd.
Uit de notitie komt naar voren dat de gezamenlijke taken op het gebied van jeugdhulp het beste kunnen worden belegd in een eigenstandige organisatie met een eigen bestuurscommissie, mogelijk in combinatie met regionale taken op het gebied van de ondersteuning en zorg (AWBZ/Wmo). De organisatie zal door de Regio Twente gefaciliteerd kunnen worden. Deze bestuursvorm noemen we Organisatie voor de Zorg en de Jeugdhulp in Twente (tijdelijke naam OZJT) vanwege de potentiële raakvlakken tussen de jeugdhulp en de ontwikkelingen op het gebied van de langdurige zorg en maatschappelijke ondersteuning (AWBZ/Wmo). Daarbij kunnen gemeenten enkele taken uitbesteden en voor enkele taken bestuurlijke verantwoordelijkheid nemen, soms ook uitvoeren.
Uit te besteden taken aan (samenwerkende) aanbieders, die vaak nu ook voor deze taken verantwoordelijk zijn:
- Jeugdzorg Plus: inkoop (boven)regionale specialistische jeugdhulp met drang en dwang;
- Jeugdbescherming en Jeugdreclassering: gedwongen jeugdhulp in te kopen bij gecertificeerde instellingen;
- Residentiële jeugdhulp: inkoop (boven)regionale behandeling en/of specifieke begeleiding;
- Werving en matching pleegzorg: een specialistische taak die vraagt om expertise en netwerk;
- Opvolging crisismeldingen: de in te zetten spoedhulp;
- Feitelijke taken van het reflectiepunt aan onafhankelijke experts.
Gezamenlijk uit te voeren taken/onder bestuurlijke verantwoordelijkheid brengen van de 14 Twense gemeenten:
- Advies en Meldpunt Huiselijk geweld en Kindermishandeling (AMHK);
- Het beginpunt van de crisisdienst (melding, analyse, crisisinterventie);
- Het inhoudelijk faciliteren van het reflectiepunt voor het verzamelen, bundelen en delen van informatie, zoals verwijspatronen;
- Het inrichten van een advies- en consultatiefunctie. Bedoeld voor ondersteuning van de ‘lokale toegang’; hierin kan specialistische kennis worden gecentraliseerd zodat deze kennis op afroep beschikbaar is voor alle 14 gemeenten en niet in elke gemeente afzonderlijk moet worden toegevoegd;
- Alle gezamenlijke backoffice taken zoals bijvoorbeeld inkoop van regionale jeugdhulpvormen;
