Afscheid nemen van het leven is vaak een verdrietige gebeurtenis en voor zowel de terminaal zieke als de nabestaanden is het dan fijn dat de laatste levensfase kan worden doorgebracht in een warme, huiselijke sfeer.
Daarin voorziet Hospice Geesteren inmiddels al acht jaar, constateert de gemeente Tubbergen. Vijftien vrijwilligers staan er voor de gasten, zoals zij patiënten bij voorkeur noemen, dagelijks 24 uur klaar. Ook in ‘coronatijd’. Maar vanwege het virus ging de open dag dit jaar niet door. Daarom namen burgemeester Wilmien Haverkamp en wethouder Hilde Berning er donderdag 8 oktober alsnog een kijkje.
“In eerste instantie komen gasten vaak verdrietig binnen”, is de ervaring van Suzan Kienhuis van het hospice. “Na een paar dagen zijn ze helemaal op hun plek. Al snel laten ze het verdriet en de angst los en zijn ze ontzettend dankbaar voor alle zorg.”
Kleinschalig en huiselijk
Hospice Geesteren opende acht jaar geleden haar deuren en biedt ruimte aan één gast. De gast heeft een eigen appartement met een slaapkamer, keukentje en woonkamer tot zijn of haar beschikking. Jaarlijks verblijven er zo’n achttien gasten. Het aantal aanvragen is echter vele malen groter. “Minstens 40 per jaar”, schat Suzan in. “Wel merken we dat de verhuizing naar het hospice steeds langer wordt uitgesteld. Gedurende de eerste jaren verbleven gasten hier gemiddeld vijf weken, tegenwoordig is drie weken al lang. De vergrijzing neemt natuurlijk toe. Bovendien zijn er in de regio Noordoost-Twente weinig hospices die zo kleinschalig en huiselijk zijn als hospice Geesteren. Wij zijn vrij uniek; een verpleeghuissfeer heerst er bij ons niet. Onze vrijwilligers horen en luisteren, kijken en
zien, spreken en praten, kortom zij zijn er echt voor de gasten met alle zorg en aandacht die de gasten wensen.”
Het huiselijke is ook terug te zien in de maaltijden. Wanneer gasten nog kunnen eten, kookt Suzan vaak zelf. “En als hun partners er op dat moment zijn, eten die gezellig mee”, voegt ze toe. “Mensen genieten daarvan.” Om geïnteresseerden een kijkje achter de schermen te bieden, houdt Hospice Geesteren, indien er op dat moment geen gasten zijn, jaarlijks een open dag tijdens de landelijke dag van de palliatieve zorg, dit jaar op zaterdag 5 september. Vanwege het coronavirus viel de open dag dit jaar in het water.
Burgemeester Haverkamp en wethouder Berning besloten begin oktober alsnog een bezoek te brengen aan het hospice. “Ik ben onder de indruk”, zegt wethouder Berning. “Het moment dat je weet dat je niet meer beter kunt worden is ontzettend verdrietig. Je moet afscheid nemen van het leven en van degene die je liefhebt. We staan er niet altijd bij stil, maar de zorg voor een dierbare in de laatste levensfase is zwaar en ingewikkeld. De thuissituatie kan hier niet altijd in voorzien. Het hospice kan dan uitkomst bieden. Dankzij de ondersteuning van vele vrijwilligers en professionele zorg kunnen naasten afscheid nemen van elkaar. Dat is enorm waardevol.”
Inleven dankzij persoonlijke ervaringen
Gerda Maathuis (70) uit Geesteren is een van de vijftien vrijwilligers binnen het hospice. “Het is zulk dankbaar werk”, vindt ze. “Afgelopen weken was er bijvoorbeeld een mevrouw, inmiddels is ze overleden, die heel er ziek was. Maar desondanks zei ze ‘wat ben ik blij dat je voor mij zorgt’. Daar doe ik het voor. Ik denk wel dat je als vrijwilliger zelf ook het nodige moet hebben meegemaakt voordat je dit ‘werk’ kunt doen.”
Vrijwilligster Pauline Meinders (52), eveneens uit Geesteren, knikt instemmend. “Het hospicewerk doe ik sinds drie jaar naast mijn baan als verkoopster in een
juwelierszaak”, vertelt ze. “Ik heb vier kinderen, waarvan de oudste twee voor en kort na de geboorte zijn overleden. Mijn ervaringen hebben mij mede gevormd en geleerd om ingrijpende gebeurtenissen in het leven te relativeren. Door onze eigen bagage kunnen we ons als vrijwilligers, denk ik, nog beter inleven in de gasten, als verzorgende maar bovenal als mens.”
Laatste krachten aanspreken voor een goed gevoel “Je merkt bij binnenkomst direct hoe de situatie is”, vervolgt Gerda. “Sommigen genieten ervan als er
grapjes worden gemaakt. Ze willen zich ook vaak sterker voordoen dan ze zijn. Een mannelijke gast vroeg voor de komst van zijn vrouw of ik zijn tanden even goed wilde poetsen, zijn haar kammen en hem rechtop zetten in bed. Hij hield het bezoek goed vol maar zodra zijn vrouw weg was, ging het kunstgebit weer uit en het bed plat. Of vrouwen die nog snel een beetje make-up aanbrengen voordat de visite komt. Gasten willen hun naasten graag een goed gevoel meegeven. Al moeten hiervoor hun laatste krachten worden aangesproken.”
Hoewel de volontairs hun inzet met hart en ziel leveren, is het ook intens. Om de druk op de schouders van het vrijwilligerslegioen te verlagen, wil het hospice
daarom het team uitbreiden. Zowel mannen als vrouwen zijn van harte welkom. “Onze vrijwilligers krijgen voordat zij beginnen een cursus palliatieve, terminale zorg en een tilcursus aangeboden”, informeert Suzan. “Vervolgens worden ze ingezet in drie blokken van 4,5 uur per twee weken. De professionele zorg is in handen van ons eigen thuiszorgteam en onze ‘vaste’ huisarts dr. Tichelaar uit Kloosterhaar.”
