De afgelopen jaren lieten de Nederlandse boeren flink van zich horen: protesten, wegafzettingen, chaos op het Malieveld.
Dat doet denken aan 1971. Toen vond de laatste boerenopstand van ons land in Tubbergen plaats. Tot op heden is er bijna niks te vinden over de misschien wel felste opstand uit de geschiedenis. Nu – bijna 50 jaar – later is het moment om daar verandering in te brengen. De boeren van toen kunnen het immers nu nog zelf navertellen. Daarom wordt 2021 voor de gemeente Tubbergen het Jaar van de Boerenopstand.
Het huidige Tubbergse landschap is uniek mede dankzij deze opstand. Komend jaar is het 50 jaar geleden dat de boerenopstand plaatsvond. Omdat dit bijzondere stukje geschiedenis niet verloren mag gaan, wordt 2021 het jaar waarin de gemeente Tubbergen de boerenopstand gaat herdenken, vast te leggen en een plek te geven.
Het idee om hier wat mee te doen ontstond eind 2019 bij verschillende mensen in de gemeente Tubbergen. Ook bij cultuurwethouder Ursula Bekhuis. Zij besloot de initiatiefnemers bij elkaar te brengen en met elkaar te kijken wat mogelijk zou zijn. “We besloten al snel dat we Het Jaar van de Boerenopstand op dezelfde manier zouden organiseren als we wilden met 75 Jaar Vrijheid”, vertelt ze. “Als corona geen roet in het eten had gegooid, dan zou dat een feest zijn van, voor en vooral door inwoners van onze gemeente. We hopen dat het herdenkingsjaar van de Boerenopstand inwoners zal inspireren om er iets mee te doen.”
Eerste initiatieven
Het is de bedoeling dat er het jaar rond allerlei activiteiten worden georganiseerd. Zo is Vassenaar Henk Velthuis van plan om een tijdelijke tentoonstelling in te richten waar mensen de boerenopstand kunnen herbeleven en denkt de stichting Toeristisch Glinsterend Tubbergen (TGT) erover om een fietstocht met informatieborden te ontwikkelen door het gebied waar anders de ruilverkaveling plaatsgevonden zou hebben. “Op deze manier laten we mensen niet alleen beleven wat er toen gebeurd is, maar wordt ook duidelijk dat we ons mooie landschap juist te danken hebben aan het feit dat de verkaveling niet is doorgegaan”, zegt Claudia Timmers van de TGT.
Josefien Roek-Niemeijer, die de opstand als kind van dichtbij heeft meegemaakt, ziet wel iets in thema-avonden waarbij het verhaal achter het verhaal wordt verteld en waar boeren van toen met elkaar in gesprek gaan om terug te kijken naar de opstand, maar ook naar de gevolgen ervan. “Bij ons thuis is vroeger in die periode veel van wat in de media is verschenen, verzameld. Over de ruilverkaveling is ook filmmateriaal”, vertelt ze. “Ik hoop dat er mensen of verenigingen zijn die hierover ook ideeën hebben en ervoor voelen om dit samen met mij uit te werken. Het lijkt mij bijvoorbeeld heel mooi om een thema-avond te organiseren, waarbij we met mensen die de boerenopstand hebben meegemaakt in gesprek gaan over de impact die dit destijds had. En om het te verwerken en een plek te geven.”
Ook Martin Paus van de Heemkundevereniging Tubbergen heeft veel geschiedkundige informatie op de plank liggen. “Wij ondersteunen dit initiatief waar nodig met informatie, oude krantenknipsels en dergelijke.”
Het slotstuk van het jaar moet een theaterspektakel worden á la Het Verzet Kraakt. Hiervoor tekenen Gerard Cornelissen en toneelschrijver Laurens ten Den. “We hopen dat ook te doen op de Tubbergse manier”, zegt Cornelissen. “Samen met zoveel mogelijk inwoners en toneelverenigingen en op verschillende locaties, zodat men die tijd echt kan herbeleven.”
Volgens Frank Droste en Bas Olde Hampsink van het cultuurplatform Hof van Tubbergen is er nog veel meer mogelijk. “Denk alleen maar eens aan Glasrijk Tubbergen, een geweldig evenement dat jaarlijks heel veel mensen naar de gemeente Tubbergen trekt”, zegt Droste. “Ook hopen we op deelname van kunstenaars, schoolkinderen en leerlingen van het Canisius. Het Jaar van de Boerenopstand biedt ruimte aan heel veel activiteiten.”
Mark Veldhuis en Joost Buurke van Canisius vinden het een mooi initiatief. “Waar mogelijk willen we als school graag deelnemen, denk bijvoorbeeld door creatieve projecten en ondersteuning bij allerlei activiteiten door onze leerlingen.”
Gemeentelijke rol
Wethouder Ursula Bekhuis heeft echter één zorg en dat is corona. “Het idee om hier iets mee te doen ontstond eind 2019, maar nadat we begin 2020 bij elkaar zijn geweest om hierover eens te brainstormen, gooide corona roet in het eten”, vertelt ze. “We zitten nu in de tweede golf en hebben geen idee over hoe de toekomst er in dat opzicht uit zal zien. Dat betekent dat er voor alles wat nu bedacht wordt, ook een ‘coronaproof’ variant moet zijn. Dat maakt het een flinke uitdaging. Maar we willen er toch met ons allen voor gaan.”
De gemeente organiseert geen activiteiten, maar ziet voor zichzelf een rol weggelegd voor het bundelen van alle activiteiten en het opstellen van een evenementenagenda rondom het thema en de pr hierover. De gemeente roept mensen of verenigingen met een idee of die een activiteit rondom dit thema zouden willen organiseren op om dit kenbaar te maken via het mailadres [email protected].
