“De kosten en het gebruik van jeugdhulp zijn sterk toegenomen, terwijl er minder jeugdigen zijn in Twente.”
Dat concluderen de rekenkamercommissies van Almelo, Borne, Dinkelland, Enschede, Hengelo, Hof van Twente, Losser, Oldenzaal en Tubbergen. De negen rekenkamers deden de afgelopen maanden gezamenlijk onderzoek naar de organisatie van de jeugdzorg in Twente en de grip die Twentse gemeenten hebben op de financiën in de periode 2015-2019.
Aanleiding voor het onderzoek is dat er bij gemeenteraden weinig inzicht bestaat in de oorzaken van de toenemende uitgaven op het gebied van de jeugdzorg en dat het merendeel van de raadsleden onvoldoende bekend is met de organisatie/inrichting (waaronder ook de inkoop) van de jeugdzorg binnen Twente. Mede als gevolg daarvan wordt weinig grip ervaren. Het onderzoek is uitgevoerd door onderzoeksbureau B&A uit Den Haag.
Samen 14
In Twente wordt door de gemeenten samengewerkt in het sociaal domein onder de noemer Samen 14. Deze samenwerking is in 2014 voor de jeugdhulp gestart met het opstellen van de hoofdlijnen van het beleid en de inkoop van jeugdhulp. Sindsdien heeft het jeugdhulpbeleid van de gemeenten heeft per gemeente vorm gekregen met nog steeds veel gemeenschappelijke elementen. Zo is er onder meer monitoring van de jeugdhulp door het Kennispunt Twente.
De rekenkamers adviseren de Twentse gemeenten om meer van elkaar te leren en onderling uit te wisselen. Er wordt veel samengewerkt, maar gemeenten bevinden zich in verschillende stadia van ontwikkeling en maken op onderdelen andere keuzes met wisselende resultaten.
De rekenkamers concluderen bijvoorbeeld dat in slechts twee gemeenten (Enschede en Hengelo) een uitgewerkte preventiestrategie rondom kansrijk, gezond en veilig opgroeien is. Preventie wordt gezien als één van de instrumenten om meer grip te krijgen op de jeugdhulp, daarom bevelen de rekenkamers aan dat gemeenten een expliciete preventiestrategie voor jeugd opstellen en hiervoor voldoende middelen ter beschikking stellen.
Gemeenten stimuleren en experimenteren ook met netwerksamenwerking, waarbij jeugdhulpaanbieders aan het onderwijs worden gekoppeld. De rekenkamers zien dat gemeenten de samenwerking onderschrijven, maar er te weinig op sturen. Gemeenten zouden hierin meer verantwoordelijkheid moeten nemen.
Twents Model
In aanloop naar 2023 staat voor een aantal Twentse gemeenten een nieuwe gezamenlijke inkoop volgens het Twents Model gepland. Het advies is om dit model (versneld) door te ontwikkelen en daarbij mogelijk te kiezen voor een gemiddelde prijs per ondersteuningsbehoefte (resultaatbekostiging) en het aantal zorgaanbieders en toetreedmomenten te beperken. Met dit rapport hopen de samenwerkende rekenkamers van negen gemeenten de gemeenten
inzicht te geven in de uitvoeringsaspecten van de jeugdhulp bij de verschillende individuele gemeenten en de financiële componenten daarvan, om daarmee de gemeenten ook in het van elkaar leren te stimuleren.
Het is de vierde keer dat de rekenkamers samenwerken. De eerdere onderzoeken richtten zich op de regionale samenwerking binnen een verbonden partij: Stadsbank Oost-Nederland (2016), Twente Milieu (2017) en Veiligheidsregio Twente (2019).
